Josceline Bogaers is columniste van FoodPersonality. Zij interviewt managers uit de FMCG over hun visie op leiderschap, hun dromen en hun ergernissen. Dit keer: Jonathan van der Helm, Algemeen Directeur Veldt Cookies & Crackers.
"Als algemeen directeur moet je je duidelijk uitspreken, vertellen wat je verwacht en verantwoordelijkheid geven."

Jij hebt al op hele jonge leeftijd een investeringsmaatschappij opgericht. Hoe is dat gegaan?
Tijdens mijn master offshore engineering aan de TU Delft ben ik afgestudeerd bij een ingenieursbedrijf. Dat was een mooie rol, maar het was de ongelukkigste periode uit mijn leven. Ik werkte elf maanden aan een ingewikkelde, technische formule, maar vervolgens ging het hele project niet door. Dat vond ik zo vervelend, dat ik zeker wist dat een dynamischere rol mij beter past. Toen ben ik bij Roland Berger op de Zuidas begonnen, als strategieconsultant, waar ik aan allerlei internationale projecten werkte. Dat was een leerzame periode en heeft de basis gelegd voor mijn verdere carrière. Maar dit stond mij na een paar jaar nog tegen: als consultant zie je niet wat er met jouw aanbevelingen gebeurt. Daarover beslist een ander. Ik merkte dat ik graag wilde meemaken hoe het is om verantwoordelijk te zijn voor de ontwikkeling van een onderneming en daar ook de lol van te beleven.
Hoe leerde jij je compagnon kennen?
Via een goede vriend, die ik al ken sinds de basisschool. Hij vroeg me mee op een fietstocht van Rotterdam over de Alpen naar Italië, met hem, zijn oudere broer en zijn fietsvriend. Tijdens die reis leerden die oudere broer, Olav van Caldenborgh, en ik elkaar goed kennen. Er bleek al snel een klik, hoewel hij ruim twintig jaar ouder is. Op dat moment wist ik dat ik ondernemer wilde worden. En hij vertrok net als ceo bij waar hij toen werkte. Toen heb ik de stoute schoenen aangetrokken en hem gevraagd of we niet samen iets konden beginnen. Daar hebben we over gepraat, vervolgens heb ik mijn baan opgezegd en zijn we het gaan doen. Een belangrijke kanttekening bij Calm Investments is trouwens dat het eigenlijk dom was dat we onszelf een investeringsmaatschappij genoemd hebben. Want een klassieke investeerder leent geld, maakt een bedrijf groter en betaalt dat geld terug binnen een korte termijn. Dat zorgt echter voor de druk om weer te verkopen. Wij hebben die druk niet, omdat we alles met eigen geld doen. We hadden onszelf beter Calm Entrepreneurs kunnen noemen.
Hadden jullie ervaring in ‘de fmcg’?
Nee, maar ik heb wel ervaring met strategie, organisatiestructuren en het opzetten en uitvoeren van grote projecten. Olav heeft veel ervaring met het kopen en laten groeien van mkb-bedrijven. Toen we Veldt Cookies & Crackers kochten, hebben we veel geleerd en konden wij onze kennis en ervaring direct inzetten om de onderneming te professionaliseren. We hebben natuurlijk wel gezocht naar een bedrijf met een mooie propositie en ook uitgebreid onderzoek gedaan. Bij een kwalitatieve speler als Veldt draait het om innovatie, inspelen op trends en de wensen van de klant. Dat vinden we veel leuker dan een volumespeler waar het vooral gaat om de optimale prijs van de producten.
Er kwam vast veel op je af…
Het was een achtbaan en dat is het nog steeds. Ik had geen idee waar ik instapte. Het kost tijd om een goed team te bouwen en ik doe nu dingen waar ik twee jaar geleden niks van wist. Overigens ben ik nog steeds geen koekspecialist. Dat hoeft ook niet. Ik zie mezelf meer als een bedrijvendokter die iets komt toevoegen. Er zijn mooie, maar ook vervelende momenten. Want er zijn ook mensen die niet meer in de organisatie passen.
Hoe ga je daarmee om?
Daar heb ik wel eens een nacht wakker van gelegen, maar dat hoort erbij. Eigenlijk merk je best snel aan mensen of de match er nog. Kijk, ik ben geen algemeen directeur geworden om te doen wat ze altijd deden. Ik wil via verandering bijdragen aan het professionaliseren van de organisatie. Dat vindt niet iedereen leuk, dus dan word ik soms als ‘schuldige’ aangewezen. Het is vervelend dat je iemand teleurstelt, of dat iemand niet ziet wat jij wil.
Jij bent een van de weinigen die al zo jong – met 32 jaar – zo’n stap neemt. Waarom?
De eerste keer dat je iets doet, gaat vaak niet alles in één keer goed. Ik wist al vroeg dat ik wilde ondernemen, dus waarom dan uitstellen? Als je vroeg start, heb je veel tijd om ergens goed in te worden. Je bent dan ook in staat om de lessen die je hebt geleerd, lang toe te passen en daar veel profijt van te hebben. Bovendien is het belangrijk dat mijn vrouw mij enorm steunt. Daardoor kon ik een stap maken die anderen niet durven of kunnen nemen.
Wat zou je nu, na bijna twee jaar, anders doen als je opnieuw zou starten?
Ik zou duidelijker zijn geweest in mijn verwachtingen en dat directer communiceren. Ik heb te lang geprobeerd mensen mee te krijgen of te motiveren, terwijl ik eigenlijk aanvoelde dat ze niet mee wilden. Dan kun je beter sneller afscheid nemen. Het is zonde van de energie. En ik zou meer op mijn intuïtie vertrouwen. Als iets niet goed voelt, komt het vaak ook niet goed.
Wilde jij altijd al ondernemen?
Dat denk ik wel. Als kind zei ik al ‘directeur’ als mijn ouders me vroegen wat ik later wilde worden. Ik wilde altijd een eindverantwoordelijke leider zijn. Dat zat er gewoon in. Op school en bij de hockeyclub zat ik in het bestuur. En later, toen ik studeerde, was ik voorzitter van de studentensociëteit en masteropleiding. Ik ben heel resultaatgericht en wil graag bouwen en zaken mooier maken. Daar haal ik de meeste voldoening uit.
Hoe komt dat?
Ik kom uit een ondernemersfamilie. Mijn ouders zijn allebei tandarts en bij hen zag ik aan de keukentafel dat ze altijd veel lol haalde uit het ondernemen. Zij waren constant bezig met innovatie, om hun praktijk te verbeteren en te laten groeien. Ik zag hun bedrijf steeds verder ontwikkelen en dat lukte doordat zij bleven bouwen en leren.
Hoe gaat het met Veldt Cookies & Crackers?
Het gaat goed. Tegelijkertijd zijn er nog veel stappen nodig om verder te professionaliseren. We leveren nu meer koekjes dan anderhalf jaar geleden, innoveren en luisteren veel beter naar onze klanten. We zijn proactiever: we nodigen onze klanten uit in onze nieuwe testkeuken en laten zien hoe we hen kunnen helpen en hoe ze zich met onze producten kunnen onderscheiden in de markt. Dat werkt en het is heel leuk om te zien. Dit soort dingen gaan we nog meer doen. Het team is sterker en beter bestand tegen de volgende fase. Maar we zijn er nog niet. We gaan de komende jaren door met bouwen.
Wat zijn de plannen voor de komende tijd?
De grootste verandering is het mechaniseren en automatiseren van het productieproces, met behoud van de kwaliteit. Wij leveren de hoogste kwaliteit in Nederland en daardoor loopt ons productieproces niet via een volautomatische lijn, die één type product maakt. Dat zal bij Veldt ook nooit gebeuren, het is niet mijn ambitie. Maar wij hebben nog te veel handwerk in onze productieprocessen en sommige onderdelen zijn fysiek zwaar voor onze mensen. Dus investeer ik dit jaar in ergonomische aanpassingen. Bij ons moeten zware bakplaten naar heel hoge of heel lage rekken in een kar worden getild. Dat moeten we mechaniseren. Ik kies daar alleen voor als het geen invloed heeft op de kwaliteit van het product, en als het bijdraagt aan ergonomie. Ik heb net drie robots besteld die repetitieve, zware arbeid overnemen, zodat onze bakkers zich op de kwaliteit kunnen blijven richten.
Je zit nu ook aan tafel bij retailers. Hoe vind je dat?
Ik heb gemerkt dat het veel uitmaakt met wie je praat. Als je gesprekspartner over de categorie zelf beslissingen mag nemen, is het veelal een fijne klant, met wie je succesvol kunt innoveren en resultaten kunt behalen. Er zijn ook partijen die volgens een vast stramien werken en die alleen over de prijs willen praten. Er is een verschil tussen fullserviceformules en prijsvechters, tussen groot en klein, maar het is niet per definitie zo dat alleen de grote fullservicepartijen innovatief zijn. Er zijn ook prijsvechters die innovatief denken. Wij kunnen als Veldt alleen iets toevoegen bij de retailers die met onze ideeën mee willen gaan om samen succesvol te zijn. Als ze met ons co-creëren, zien we ook echt dat dit succes oplevert. Bij ons kan een retailer een unieke koek krijgen, zelf recepten of ingrediënten aandragen en dan hebben ze een eigen verpakking of koeksamenstelling. Geen van onze klanten heeft precies hetzelfde assortiment.
Wat heb je moeten leren?
Delegeren. Als algemeen directeur moet je je altijd duidelijk uitspreken. Je moet vertellen wat je verwacht en iemand de verantwoordelijkheid geven om het op te lossen. Daarna moet je wel blijven controleren en meedenken. Als je het helemaal loslaat, krijg je niet het gewenste resultaat. Maar als je gaat micro-managen, kun je het net zo goed zelf doen. Ik heb ook geleerd dat je overal iets van moet vinden. Je moet weten of je links- of rechtsaf wil.
Waarom ben jij een leider?
Omdat ik niet bang ben om fouten te maken. En ik ben goed in beslissingen nemen. Als iets niet lukt, heb ik geen wrok. Dan weet ik dat ik de beste beslissing heb genomen met de kennis die ik toen had. Ik kan een fout makkelijk achter me laten en doorgaan. Daarin ben ik wel een optimist.
Heb jij genoeg tijd voor leuke dingen?
Ik moet een balans vinden, want anders ben ik altijd aan het werk. Dus: voor leuke dingen moet je tijd maken. Mijn vrouw en ik wonen in Amsterdam, met veel vrienden in de buurt, met wie we geregeld afspreken. We verwachten binnenkort ons eerste kind, dus ik ben benieuwd of ik dan nog tijd overhoud. Verder fiets ik graag, vooral met mooi weer. Ik heb ook bij sport graag een concreet doel. Zo heb ik een halve Iron Man gedaan en staat er voor volgend jaar een fietstocht van Rotterdam naar het Spaanse San Sebastian gepland.
Wat brengen die fietstochten door Europa jou?
Je hebt tijd om na te denken en om je hoofd echt leeg te maken. Onderweg praten we met elkaar over waar we heen willen in het leven en waar we gelukkig van worden. De conclusie is dan altijd dat je meer moet genieten van elke dag, week, maand. Eenmaal terug merk ik dat ik toch weer snel in de hoogste versnelling zit. Dat zit diep in mijn competitieve karakter geworteld.

