Interview met Evelien Sanders – Heineken Nederland

Moet je van bier houden om bij Heineken te werken?
Nee, er moet niets bij Heineken. Ik hou daarentegen zelf wél van bier en vind het een leuk product omdat er een hele wereld omheen zit van beleving en gezelligheid. Mensen praten er ook graag over. Ik ben mijn carrière ooit begonnen bij Cruzcampo in Spanje. En toen ben ik naar papier – SCA – en weer naar bier gegaan. En ik heb het er geweldig naar mijn zin.

Wat boeit je vooral aan Heineken?
We hebben fantastische merken en dat zorgt voor enorm veel energie in het bedrijf. Ik hou van die energie die vrijkomt en de innovaties waar we mee bezig zijn. Er werken veel goede mensen en we hebben een leuk en jong team. Sommigen zijn half zo oud als ik, maar ik voel me niet oud bij hen. Hoewel ik gisteren iemand sprak uit 1992 en die zei ‘u’ tegen me.

Je zegt dat ‘er niks moet’ bij Heineken. Zegt dat iets over de bedrijfscultuur?
Ik bedoel ‘moeten’ in de zin van ‘je moet dit of dat zus of zo doen’, dat doen we dus niet. We hebben een duidelijke strategie, dus iedereen weet wat we willen bereiken. De output is daarbij het belangrijkste, maar je hebt zelf de vrijheid om te bepalen of je route a of b neemt. We zijn op de performance gericht. Wat ik waardeer, is dat we diversiteit hoog in het vaandel hebben en daar bedoel ik niet meteen man versus vrouw mee, maar veeleer de diversiteit van individuele mensen, met elk hun eigen ideeën. Van de andere kant, mensen die niet graag bij een multinational willen werken, zullen ook niet bij ons aankloppen, dus je krijgt nooit het hele scala aan diversiteit binnen.

Met een van je voorgangers heb ik ooit voor een soortgelijk interview een bierproeverij gedaan. Hij herkende het Heinekenbier. Hoe zou dat bij jou zijn?
Dat is leuk! Toen ik net bij Heineken zat, hebben mijn kinderen en man mij getest. Ze kochten zeven verschillende merken bij de supermarkt en hebben die voor me gezet, ik moest blind proeven. ‘Laat maar ’s zien dat je het kunt’, zeiden ze. Ik had er vijf van de zeven goed. Dat vond ik best knap van mezelf.

Hoe belangrijk is werk voor jou?
Mijn werk is een zeer belangrijk onderdeel van mijn leven, maar aan de andere kant relativeer ik dat ook graag. ‘Het is maar werk’, zeg ik dan tegen mijn team. De belangrijkste pijlers zijn voor mij: gezin, werk en vrije tijd. Ik vind dat iedereen die balans goed moet hebben, dan kom je tot de beste performance. Werk is belangrijk om jezelf te ontwikkelen, om energie van te krijgen. Ik houd van mensen en de dynamiek die er dan vrijkomt. En van een beetje reuring en lachen met elkaar.

Wat is jouw belangrijkste managementprincipe?
Verbinden en vertrouwen zijn mijn motto’s. De twee V’s. Ik duw mensen niet over hun grens heen, maar duw ze in de rug. Dat is mijn stijl. Ik probeer mijn afdeling het vertrouwen te geven dat ze de vrijheid nemen om dingen op hun eigen wijze te doen. Om hun eigen weg te bewandelen binnen de kaders die we bieden. Als je het pad vrijmaakt, komt het resultaat vanzelf. Dat doe ik door open te zijn en mezelf soms kwetsbaar op te stellen. Dan vertel ik waar ik in werk of privé tegen aanloop. Als iedereen zichzelf laat zien, is het leuker en bereik je ook meer. 
Tegelijkertijd ben ik ook een aanjager. Het draait altijd om het uiteindelijke resultaat.

Is er een overlapping tussen leiderschap en ouderschap?
Ja, zeker. Dat merk ik aan wat ik van mijn kinderen terugkrijg. Zij vormen de beste spiegel die je kunt krijgen. Ik moet thuis soms opletten wat ik zeg. Vorige week riep ik naar de kinderen boven dat ze hun sporttassen in de gang moesten opruimen. Toen zei mijn dochter: ‘Mam, als je communiceert, kun je me dan gewoon even aankijken?’ Het is natuurlijk ook wat je er zelf instopt. Contact maken en verbinden is heel belangrijk, als ouder en als leidinggevende in een bedrijf. Communiceren en luisteren zijn cruciaal. Hoewel ik daar als moeder soms wel wat eerder overheen stap. ‘Zo gaat het gebeuren’, zeg ik dan.

‘Zo gaat het gebeuren’; zeg je dat ook tegen je team?
Nee, ik luister ook naar wat zij vinden. Vaak heb ik in mijn hoofd een route klaar, maar dan is er ook nog ruimte voor hen om een idee in te brengen. Dat is soms beter dan wat ik zelf had bedacht. Dat neem ik dan graag mee. Ik luister op mijn werk beter dan thuis.

Welke offers heb jij gedaan voor je carrière?
Geen offers, absoluut niet, dat klinkt zo zwaar. Natuurlijk, zeker door de week kan het werk bij Heineken me enorm opslokken. Omdat ik het werk graag doe, ga ik daar ook in mee. Daardoor kom ik niet toe aan bepaalde sociale afspraken, dan zeg ik ‘Sjaak Afhaak komt even niet’.

Daarnaast ga ik bijvoorbeeld liever sporten dan naar een etentje. Natuurlijk probeer ik daar een balans in te zoeken, de ene keer ben ik er wel, de andere keer niet. Ik leer bijvoorbeeld ook graag nieuwe dingen, ik zou het liefst mijn Spaans weer willen oppakken, maar dat doe ik op dit moment even niet.

Iedereen heeft een paar mensen in zijn leven die tegen jou zeggen:‘Ik geloof in je.’ Wie zijn dat bij jou?
Moeilijke vraag. Mijn vriendinnen en mijn man. Janine Mazel (lange tijd marketeer bij Unilever en AH en sinds vijf jaar interimmer, red.) zegt letterlijk: ‘Ik geloof echt in jou.’ Als ik dan met iets zit, bel ik haar en zeg ik: “Sjaan, we moeten even naar de bar.” En Wienke en Arriëtte. Relaties die je hebt met mensen, zijn uiteindelijk het grootste goed dat je hebt. Die maken echt gelukkig. En op mijn werk zijn dat Pascal Gilet (algemeen directeur, red.) en Gerrit van Loo (voormalig algemeen directeur Vrumona, red.). Pascal vertrouwt me. ‘Als jij denkt dat het goed is, doen we het’, zegt hij. En Gerrit is ook superloyaal.

Hoe belangrijk is je intuïtie?
Mijn buikgevoel is vaak goed. Bij belangrijke besluiten kijk ik ook cijfermatig en rationeel, maar dat buikgevoel zegt me dan vaak meer. Als het analytisch gezien goed is, maar mijn buikgevoel zegt van niet, dan doe ik het niet. Mijn team beslist dan wel mee. Maar andersom komt ook voor. We hadden laatst een business case die echt heel moeilijk in geld kwantificeerbaar te maken was en waar grote bedragen mee gemoeid waren. Mijn gevoel zei me dat het we het moesten doen en vervolgens hebben we er na teamoverleg ook voor gekozen. Dat kan bij Heineken.

Hoe kijk jij tegen de food retail aan?
Er gebeurt momenteel veel, zowel bij retailers als bij fabrikanten. Er zijn mensen die hun nek uitsteken. Die versnelling vind ik mooi om te zien. Er mogen van mij nog meer nieuwe initiatieven omarmd worden. Data kunnen nog beter benut worden om consumenten beter dan nu te bedienen. Wat dat betreft zijn er wel barrières tussen fabrikanten en retailers. We kunnen meer met elkaar én opener zijn over data. Er staat wel al heel lang druk op de retailers. De marges zijn best klein. Zolang dat blijft, zal die druk er ook zijn. Misschien is dat ook wel nodig, in de zin dat je er juist door wrijving het beste uithaalt.

Wat is het belangrijkste verschil tussen Heineken en Vrumona?
Heineken heeft een andere positie in de markt. Het is een grote speler, met een belangrijke positie en functie, en de categorie is in beweging. Het werkt meer vanuit merkkracht. Maar uiteindelijk moeten we het samen met de retailer doen. Vrumona is natuurlijk meer een ‘challenger’ in de markt, maar is ook enorm trendsettend in de frisdrankcategorie. Nieuwe concepten moeten soms langer een kans krijgen. Die tijd gunnen we het nu niet altijd.

Hoe staat Heineken tegenover zaken doen met Aldi en Lidl?
Het Nederlandse retaillandschap is aan het veranderen en wij kijken voortdurend naar alle businessmodellen, nieuwe en bestaande, om te beoordelen hoe we onze bieren het beste in de markt kunnen zetten en consumenten kunnen blijven verrassen. Kijk bijvoorbeeld naar ons ‘Biertegoed’ met de horeca en onze ‘Bakery’, de pop-up-bakkerswinkel in Amsterdam, waar je enkele dagen brood kon kopen met ons speciale A-gist. We zoeken voortdurend naar dat soort vernieuwingen.

Wat is naar jouw idee het geheim van een succesvol bedrijf?
Een duidelijke, inspirerende strategie en doel hebben. Een waarvoor je ’s morgens je bed uit wilt komen. Wij willen het meest innovatieve bedrijf zijn. Zo’n Heineken-bakkerswinkel is een voorbeeld daarvan. Dat vinden mensen leuk. En je moet geloven in je mensen. Zij zijn je belangrijkste wapen. Zoek mensen die ruimte willen om hun eigen ding te ontplooien. Je moet Nederlanders niet vastzetten. Daar worden ze doodongelukkig van.

Zijn je ouders trots op jouw carrière?
Zij hebben altijd gezegd: ‘Blijf wie je bent’, een typisch West-Friese instelling. Ik ben opgevoed met het idee van: doe maar normaal. Mijn vader waarschuwde altijd dat je je status niet moet ontlenen aan het bedrijf waar je werkt, maar dat je zelfrespect ontleent aan wie je bent. Ik denk dat dat het hoogste doel is in het leven.